Zakład Karny we Włocławku to zamknięta jednostka penitencjarna przeznaczona dla mężczyzn, którzy odbywają karę po raz pierwszy, młodocianych oraz recydywistów penitencjarnych. Zakład posiada oddziały: aresztu śledczego, zakładu karnego typu półotwartego dla skazanych po raz pierwszy, oraz półotwartego zakładu karnego dla młodocianych. Całkowita pojemność wynosi 1320 miejsc. Dodatkowo, w zakładzie znajduje się oddział dla osadzonych wymagających wzmożonej ochrony oraz oddział terapeutyczny dla osób uzależnionych od narkotyków lub substancji psychotropowych. Od 1 stycznia 2022 roku jednostka podlega Okręgowemu Inspektoratowi Służby Więziennej w Łodzi.
Zakład Karny we Włocławku ma krótką, choć intensywną historię. W okresie okupacji, w Mielęcinie koło Włocławka, powstał obóz dla jeńców wojennych. Po wojnie obiekt ten przekształcono, umieszczając tam jeńców wojennych oraz osoby narodowości niemieckiej i kolaborantów. Po repatriacji Niemców oraz amnestii, obóz stał się miejscem dla skazanych za przestępstwa kryminalne. Podporządkowany Ministerstwu Sprawiedliwości, obóz pracy został przekształcony w więzienie, a jego straż przemianowano na Służbę Więzienną. W 1956 roku stał się Więzieniem Karnym w Mielęcinie dla obu płci, a w 1958 roku rozpoczęto tam nauczanie na poziomie szkoły podstawowej, tworząc Centrum Kształcenia Ustawicznego nr 2, które działa do dziś.
